Podgatunki i terminologia science fiction

Steampunk
Jeden z gatunków science fiction, który zadaje pytanie „A co jeśli w XVIII i XIX wieku istniała technologia na poziomie XXI wieku lub nawet bardziej zaawansowana?”. Jest to rodzaj alternatywnej historii, będący podgatunkiem science fiction. W przeciwieństwie do cyberpunku, steampunk wykorzystuje klasyczne mechanizmy, takie jak maszyny parowe, ale jednocześnie charakteryzuje się zaawansowaną technologią. Krótko mówiąc, można to określić jako „spotkanie przeszłości z przyszłością”.
*Przykłady dzieł: Fallout 3, Zamek wędrujący Hauru, Love, Death + Robots (Miłość, Śmierć i Roboty) na Netflixie, odcinek 8 – Dobre polowanie
 
Dieselpunk
Gatunek, który zrodził się z pytania „A co jeśli spróbujemy przedstawić świat z przeszłości bliższej teraźniejszości?”. Odzwierciedla on klimat lat 20. XX wieku aż do lat 50., czyli złotej ery Ameryki.
*Przykłady dzieł: BioShock, Machinarium
 
Atompunk
Akcja dzieje się w Stanach Zjednoczonych w latach 40-60. XX wieku.
 
Cyberpunk
Gatunek science fiction, który zazwyczaj skupia się na bliskiej przyszłości.
*Przykłady dzieł: Cyberpunk 2077, Ghost in the Shell (GITS) (Widmo w skorupie), Gattaca (Gataca), Equals (Równi), Minority Report (Raport mniejszości), Equilibrium (Równowaga), The Matrix (Matrix), Blade Runner (Łowca androidów), Alien (Obcy), 10 Cloverfield Lane (10 Cloverfield Lane), The Last Days on Mars (Ostatnie dni na Marsie), The Martian (Marsjanin), Gravity (Grawitacja)* Oprócz tego istnieją: nanopunk (Nanopunk), biopunk (Biopunk), ribopunk/ribofunk (Ribopunk/Ribofunk) (podgatunek cyberpunku, którego tematyką są rybosomy, a szerzej – inżynieria genetyczna reprezentowana przez projekt genomu i klonowanie), podróże w czasie (filmy takie jak Benjamin Button (Ciekawy przypadek Benjamina Buttona), Eleventh Hour (Jedenasta godzina))
 
Slipstream
Połączenie science fiction i fantasy. Dzieła science fiction pisane przez autorów, którzy nie specjalizują się w tym gatunku.
*Główni autorzy: Lucius Shepard, Connie Willis, Walter Jon Williams, Ray Bradbury, Ursula K. Le Guin, Kurt Vonnegut.
 
Indywidualistyczna science fiction
Pojedynczy bohater, zamknięta przestrzeń, sytuacja już osadzona w środowisku science fiction.
*Przykłady dzieł: First Man (Pierwszy człowiek) (dokument), Triangle (Trójkąt) (zaświaty – rozdwojenie jaźni – uwięzienie w pamięci), Edge of Tomorrow (Na skraju jutra) (powrót do momentu przed śmiercią), ARQ, Discovery (Odkrycie) (wskrzeszenie po śmierci), Eternal Sunshine of the Spotless Mind (Wieczne słońce doskonałego umysłu) (usunięcie wspomnień o byłym partnerze)
 
Postapokalipsa
Po zagładzie. Podgatunek science fiction, którego tematem jest koniec świata. Gatunek opowiadający o zniszczeniu cywilizacji i ludzkości w wyniku wielkiej wojny, katastrofy naturalnej, pandemii lub nadprzyrodzonych wydarzeń, lub przedstawiający świat po takiej katastrofie.
*Przykłady dzieł: Fallout, PlayerUnknown's Battlegrounds (PUBG), Train to Busan (Pociąg do Busan), The Mist (Mgła), The Walking Dead (Żywe trupy), I Am Legend (Jestem legendą), Blindness (Ślepota)
 
Space Opera
Kosmiczne przygody, epicka opowieść science fiction. W języku polskim można to przetłumaczyć jako „kosmiczna opera”. Nazwa pochodzi od połączenia „kosmos” i „opera mydlana” (Space+Soap Opera). Chociaż początkowo była to nazwa żartobliwa, później pojawiły się powieści zatytułowane „Space Opera”, a także tytuły takie jak „Gwiezdne Wojny” i „Star Trek”, co doprowadziło do zmiany wizerunku gatunku.
*Przykłady dzieł: Doctor Who (Doktor Who), komiksy Marvela, Strażnicy Galaktyki, Star Trek, Avatar